Anılarınız Sizde, Sesiniz Üniversitenizde Kalsın

Bütün çağlar boyunca baston, körlerin bağımsızlaşmasını ve özgürleşmesini simgeleştiren en önemli araç. Basit bir değnekten evrimleşerek baston haline gelen nesnenin beyaz baston oluşunun öyküsü 20. yüzyılda başlıyor. 1921 yılında bir trafik kazası sonucu kör olan bir fotoğrafçı, çevredekilerin kendisinin kör olduğunu anlaması ve dikkat çekici olması için bastonunu beyaza boyayarak dolaşmaya başlıyor, Londra sokaklarında. Bu deneyim o denli başarılı oluyor ki, 1931'de Fransız Körler Örgütü, körlerin bastonunun beyaza boyanmasını ve beyaz baston adıyla simgeleştirilmesini kararlaştırıyor. Bu uygulama giderek yaygınlaşıyor ve görme engellilerin kullandığı baston, beyaz baston olarak anılmaya başlıyor. Her yıl 7-14 Ocak tarihlerinde resmi ve sivil çeşitli kuruluşlar yaptıkları etkinliklerle göz sağlığının önemini vurguluyor, görme engelli kişilerin bu durumdan kaynaklanan sorunlarına çözüm yollarını tartışıyor.

Ege Üniversitesi Merkez Kütüphanesi’nde görme engelli öğrenciler için   hazırlanan “Görme Engelli Bireylere Sesli Kitap”, “Sesli Film” ve “Kitap Kabartma Projeleri” fark yaratmaya devam ediyor.
Engelsiz Kütüphane Birim Sorumlusu Ayşe Seven;  “Görme engellilere yönelik ‘Sesli Kitap’ çalışmalarını sadece roman ve hikaye üzerine değil özellikle  akademik bilgi içeren kitapları seslendirerek gerçekleştiriyoruz. Diğer kurumlar roman ve hikaye seslendirmesi üzerine yoğunlaşmış durumdalar, biz farklı bir alan olan akademik kitap seslendirmesi yapmaktayız” diye konuştu.

Sesli Kitap Projesi’nin  ilk olarak Boğaziçi Üniversitesi’nde başladığını söyleyen Seven, “Bu çalışmalar Ege Üniversitesi’nde geliştirilerek devam etti. Çalışmalar kapsamında kitaplar önce PDF olarak hazırlanıyor. Ardından seslendirme aşamasına geçiliyor. Engelli bireyler üniversiteye geldikleri taktirde ister burada, isterlerse bilgisayarlarına kaydedip evde de çalışabiliyor. Seslendirmeler gönüllüler tarafından yada Topluma Hizmet Uygulamaları dersi kapsamında öğrenciler tarafında yapılmaktadır. Sloganımız ise ‘Anılarınız Sizde, Sesiniz Üniversitemizde Kalsın’ diye konuştu.

Seven, “Sesli kitap projesini yürüten kurumların yaptığı çalışmalar bir havuz içerisinde toplanılarak, paylaşılmaktadır.  Ayrıca EÜ Merkez Kütüphanesi’nde yürütülen  bir diğer çalışma ise ülkemize ERASMUS’la gelen görme engelli bireylerin yararlanabilmeleri için yabancı kitapların çevirileri yapılarak seslendiriliyor. Sesli filmlerde ise Sesli Betimleme Derneği’nin (SEBEDER) seslendirmesini yapmadığı çalışmalar hayata geçirilmektedir. Böylelikle çeşitlilik artmaktadır. Filmlerde  görme, işitme, dokunma, duyma ve tatma duyuları filmde boş bulunan alanlara yerleştirilmektedir. İnsan sesi olmadığı yerlerde  görsel olan her şeyin betimlemesi engelliler için yapılmaktadır. İleriye dönük projelerimiz arasında işitme engelliler için betimlemelerimize işaret dilini de ekleme çalışmaları yapılmaktadır” diye konuştu. İZMİR (Ege Ajans/Ömer Dinç-Burcu Özkan-Doğan Bulut)