İdrar yolu enfeksiyonlarına dikkat

Ege Üniversitesi Tıp Fakültesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Çağrı Büke, son dönemde idrar yolu(üriner sistem) enfeksiyonları vakalarının arttığına dikkat çekti.  Prof. Dr. Büke, dahası dirençli mikroorganizmalarla karşılaşıldığını söyledi.

İdrar yolu enfeksiyonlarına dikkat çeken Prof. Dr. Çağrı Büke; “Son zamanlarda dirençli mikroorganizmalara bağlı gelişen üriner sistem enfeksiyonları ile daha sık karşılaşılmaktadır. Bu durum elde bu amaç için kullanılacak antibiyotiklerin sınırlı olması nedeniyle tedavi olanaklarının daralmasına yol açmakta fakat daha önemlisi ayaktan tedavi edilebilecek hastaların dahi hastanede yatırılarak tedavi edilme zorunluluğu ile karşı karşıya bırakmaktadır. Direnç gelişiminin en önemli nedenlerinden birisini antibiyotiklerin gelişi güzel kullanılması oluşturmaktadır. Yaptığımız çalışmalar da çoklu ilaca dirençli mikroorganizmalara bağlı üriner sistem enfeksiyonlarının sıklığının her geçen gün arttığını ortaya koymaktadır.

Bu açılardan değerlendirildiğinde üriner sistem enfeksiyonlarının tanısı ve tedavisi önem taşımaktadır. Zira yineleyen üriner sistem enfeksiyonlarının tedavisi hem güçleşmekte hem de ayları bulabilen süreye gereksinim olabilmektedir” diye konuştu.

 

Üriner sistem enfeksiyonlarına her yaş grubunda rastlanılmakla birlikte, erişkin yaşlarda, özellikle 18-65 yaş arasında, kadınlarda erkeklere göre 8 kat daha fazla görüldüğünü dile getiren Prof. Dr. Büke açıklamasını şöyle sürdürdü:

“Anatomik farklılıklar nedeniyle kadın ve erkeklerde üretrit ve prostatit gibi farklı üriner sistem enfeksiyonları ortaya çıkabilmekle birlikte her iki cinsiyette sık olarak gelişen üriner sistem enfeksiyonları sistit(mesane enfeksiyonu) ve piyelonefrit(böbrek parankiminin enfeksiyonu) tir. Piyelonefrit çok büyük oranda sistit tanısı atlanmış kişilerde ya da sistitin iyi tedavi edilemediği olgularda mesanedeki enfeksiyonun yukarıya yani böbreğe doğru ilerlemesi sonucu gelişir. Sistite göre daha ağırdır. Bazı koşullarda hastaneye yatırılarak tedavi gerekir.

Sistitli olgularda en sık karşılaşılan yakınmalar idrar yaparken yanma, sık idrara çıkma, sıkışma hissi ve hassasiyettir. Genellikle ateş yüksekliği saptanmaz. Karın ağrısı olabilir. Kesin tanı koyabilmek için idrarın rutin ve mikrobiyolojik inceleme sonuçlarına gereksinim vardır. Olguların çoğunda ayaktan antibiyotikler ile tedavi mümkündür.

 

Piyelonefrit ise çok daha gürültülü seyreder. Sistitte görülen yakınmalara ek olarak ateş yüksekliği, sırt ağrısı, bulantı ve kusma gibi şikayetler de eklenmiştir. Burada da kesin tanı için idrarın rutin ve mikrobiyolojik inceleme sonuçlarına gereksinim vardır. Diyabeti olan, 65 yaş üstünde olan, altta bağışıklık sistemini baskılayan hastalığı olan ya da bu tür ilaç kullanan kişiler mutlaka hastaneye yatırılarak tedavi edilmelidir.

Toplum kökenli üriner sistem enfeksiyonuna neden olan mikroorganizmalar barsak florasındaki bakterilerden köken alırlar. Kadınlarda üriner sistem girişi olan üretraya yerleşen barsak flora bakterilerinin mesaneye ulaşmaları mesafenin daha kısa olması nedeniyle daha kolaydır. Bu nedenle kadınlarda üriner sistem enfeksiyonları sık gelişmektedir.

Erkeklerde üriner sistem enfeksiyonu ancak kolaylaştırıcı faktör varlığında ortaya çıkmaktadır. Bu faktörler; idrar yollarında taş olması, prostat bezinin büyük olması, ürolojik cerrahi girişimler, idrar sondası uygulanması olarak sıralanabilir. Kadınlarda da taş, ürolojik cerrahi girişimler, idrar sondası uygulaması kolaylaştırıcı faktörlerdir. Böyle durumlarda söz konusu faktörler ortadan kaldırılmadıkça üriner sistem enfeksiyonlarını başarılı biçimde tedavi etmek mümkün değildir.