Sağlıkta çip devrimi

İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi (İKÇÜ), rahim ağzı kanserinin teşhisini kolaylaştıracak bir çip geliştirdi. Çalışır prototipi üretilen ve seri üretime geçildiğinde eczanelerden alınarak evde uygulanabilmesi hedeflenen cihaz, basın toplantısı ile tanıtıldı. Toplantıya, Kâtip Çelebi Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Galip Akhan, Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mehmet Ali Malas ve Dr. Melike Karakaya katıldı.

KANSERİ 4 DAKİKADA TEŞHİS EDİYOR
İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Mühendislik-Mimarlık Fakültesi, Mühendislik Bilimleri-Nanoteknoloji Bölümü Araştırma Görevlisi Dr. Melike Karakaya, serviks (rahim ağzı) kanserinin teşhisini kolaylaştıracak bir buluşa imza attı. Uzman doktorlar tarafından uygulanan smear testinin çok uzun sürede sonuç vermesi, örneklerin toplanarak bir merkezde test edilmesinin zahmetli olmasından yola çıkan Dr. Karakaya, daha basit bir yöntem oluşturmak için çalışmalarına başladı. İzmir Kâtip Çelebi Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü'nde, Nanoteknoloji Doktora Programını ekim ayında tamamlayan Dr. Karakaya, “Serviks Kanserinin POC Erken Moleküler Teşhisi İçen 3D Kağıt Bazlı Analitik Mikroakışkan Çip” üzerine yürüttüğü tezini tamamladı. Tez çalışmaları sırasında TÜBİTAK'tan destek alan Dr. Melike Karakaya, bu konu üzerine Boston Üniversitesi Biyomedikal Mühendisliği Bölümü'nde araştırmalarını gerçekleştirme fırsatı buldu.

ECZANELERDEN ALINABİLECEK
Seri üretime geçildiğinde çipin eczanelerden alınarak evde uygulanabilir formunun üretilebileceğini söyleyen Dr. Karakaya, "Şuan ürettiğimiz enzimli çip ile 4-6 dakikada tamamen ölçülebiliyor. 13 ay süren çalışma sonucu ürettiğimiz bu cihazın evde uygulanabilir hali ise yaklaşık 30 dakika içinde sonuç verebilecek. Hasta aldığı sürüntü örneğini cihazla birlikte verilen alkollü çözeltide seyreltip, preparata damlatacak. Aynı gebelik testi gibi negatif ya da pozitif diye bir sonuç elde edilecek. Şu anki üretilen prototiplerin maliyeti yaklaşık 1 dolar" dedi.

"BAKANLIK İLE HAYATA GEÇİRMEK İSTİYORUM"
Dr. Melike Karakaya, 45 yaş altı kadınlarda kanserden ölümlerin üçüncü sırada olduğunu, 30 yaşını geçen her kadının yılda bir kez smear testi yaptırması gerektiğini söyledi. Dr. Karakaya, "Buradaki ihtiyacı görerek, mühendislik alanını sağlık ile birleştirip ülkemize sağlık alanında fayda sağlayacak bir cihaz geliştirmek istedik.  Dünyada yılda 270 bin kadın rahim ağzı kanserinden hayatını kaybediyor. Rahim ağzı kanserini erken teşhis yapabilen bir cihaz geliştirmeyi düşündüm ve şuan sonuca vardık. Özel firmalardan teklif alıyorum ama ben bu cihazın seri üretimini Sağlık Bakanlığı'nın katsıyla yapmak istiyorum. Erken teşhis rahim ağzı kanseri çipi sadece Türkiye için değil, tüm dünyadaki kadınlar için çok önemli" diye konuştu.
“ZORU BAŞARDIK…”
Toplantıya katılan Rektör Prof. Dr. Galip Akhan da  "Melike Karakaya hocamız çok iyi bir çalışma gerçekleştirdi. Tez çalışması sırasında TÜBİTAK'dan burs aldı. Boston Üniversitesi ile birlikte çalıştı. Rahim ağzı kanserinin teşhisinde yapılan testi kolaylaştırdı. Smear testinde örneklerin alınması ve test edilecek merkeze götürülmesi zor oluyordu. Bir uzmanın bu örnekleri tek tek incelemesi gerekiyordu. Hocamızın çalışması sonucunda bu test sayesinde bir uzmana ihtiyaç olmadan dakikalar içerisinde sonuç alınabilecek. Geliştirilen çipi her doktor muayenehanesinde uygulayabilecek" dedi.

“SAĞLIKTA ÇIĞIR AÇACAK”
İKÇÜ Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Mehmet Ali Malas ise üretilen bu tip cihazların, ülke için güzel gelişmeler olduğunun altını çizerek şöyle konuştu: "Üretilen çip pratikliği konusunda oldukça kıymetli. Örnek vermek gerekirse, uygulaması gebelik testine benzeyen kolay bir test ile kanser teşhisi erken yapılabilecek. Bu kanser tiplerinde erken teşhis çok önemli. Ayrıca sağlık tedavileri konusunda yurt dışına verdiğimiz yüklü bir miktarda ödeme var. Bunun ülkemizde kalması da bizim için pozitif  bir kazanç. Bu tür cihazları kendimiz ürettiğimiz zaman yurt dışına yapmış olduğumuz döviz çıktısı da azalmış olacak."