Gazilerin haklarında eşitlik sağlanmalıdır

CHP İzmir Milletvekili Rahmi Aşkın Türeli ve CHP Hatay Milletvekili Mehmet Ali Ediboğlu "İs­tik­lal Ma­dal­ya­sı Ve­ril­miş Bu­lu­nan­la­ra Va­ta­ni Hiz­met Tertibin­den Şe­ref Ay­lı­ğı Bağlan­ma­sı" hakkında kanunda değişiklik yapılmasına dair kanun teklifi verdiler.

 

Türeli ve Ediboğlu verdikleri kanun teklifinde şeref aylığının sosyal güvenceye yönelik bir maaş olmadığını, savaş meydanlarında bu ülkeye hizmet için canını ortaya koyan vatan evlatlarına verilen gazilik ödülü olduğunu belirterek şeref aylığında ortaya çıkan farklı uygulamanın eşitsizliğe ve gazilerin üzüntülerine neden olduğuna dikkat çektiler. Bu durumun ortadan kaldırılması gerektiğini savunan Rahmi Aşkın Türeli, kanun teklifinin şeref aylığındaki farklılıkların giderilmesi, ev sahibi olmayan gazilere ev imkanının sağlanması ve yine gazilerin çocuklarına da iş fırsatı tanınması gibi konuları kapsadığını ve bu doğrultuda yapılacak yasal düzenlemeyle gazilerin haklarında bir nebze olsun iyileştirme sağlanacağını söyledi.

Türeli yaptığı değerlendirmede şu açıklamalarda bulundu: " Şeref Aylığı adından da anlaşılacağı üzere sosyal güvenceye yönelik bir maaş olmayıp savaş meydanlarında bu ülkeye hizmet için canını ortaya koyan vatan evlatlarına verilen gazilik ödülüdür. Şehit ve gazilikte makam ve rütbe farkı aranmaz. Bundan dolayı gazilere verilen şeref aylığında da farklılığın olmaması gerekmektedir. Başlangıçta erinden generaline kadar verilen şeref aylığı miktarı aynı olup, bu kanuna kadar da bir değişikliğe uğramamıştır. 5595 sayılı kanunla şeref aylığında ortaya çıkan farklı uygulama eşitsizliğe ve gazilerin üzüntülerine neden olmuştur. Şeref aylığının günümüzün ekonomik ve sosyal şartları göz önüne alındığında net asgari ücret seviyesine getirilmesi olumlu bir uygulamadır. Ancak bu uygulamadan tüm gazilerin istifade ettirilmemeleri şeref aylığının verilme amacına aykırıdır. Şeref aylığı; gaziye, şeref dolu yaşamında hak ettiği itibarı sağlamaya yöneliktir."

 

CHP'li Vekil gazilerin sosyal haklarına yönelik de iyileştirme beklediğini belirterek hazırladıkları kanun teklifinde bu konulara da yer verdiklerini söyledi. Türeli, ""Bu güne kadar ev sahibi olamamış gazilerimiz ev sahibi olmak istemektedirler. Faizsiz kredi konusunda 3713 sayılı kanuna tabi olan gazilere tanınan hakların, 1005 sayılı kanuna tabi olan gazilerimize de uygulanması gerekmektedir. Bu uygulama gazilerimiz arasındaki eşitsizliği ortadan kaldırmaya yöneliktir. Bir diğer konu da 1002 sayılı kanuna tabi muharip gazi çocuklarına pozitif ayrımcılık sağlanması gerekliliğidir. Vatan için çarpışırken gazi olan yurttaşlarımızın çocuklarına kamu kurum ve kuruluşlarında veya belediyelerde gereken niteliklere haiz olmak koşulu ile işe girmeleri konusunda kolaylık sağlanmalıdır." diye konuştu.

 

MADDE 1- 24/2/1968 tarihli ve 1005 sayılı İstiklal Madalyası Verilmiş Bulunanlara Vatani Hizmet Tertibinden Şeref Aylığı Bağlanması Hakkında Kanunun 1 inci maddesi aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir. “MADDE 1- Milli mücadeleye iştirak eden ve bu sebeple kendilerine İstiklal Madalyası verilmiş bulunan Türk vatandaşları ile 1950 yılında Türk Tugayının Kore'ye ayak bastığı Ekim ayında başlamak ve 1953 yılı Pan-Munjon Ateşkes Anlaşmasına kadar Kore'de fiilen savaşa katılmış olan Türk Vatandaşlarına ve 1974 yılında Temmuz 1 inci ve Ağustos 2 nci Barış Harekâtına Kıbrıs'ta fiilen görev alarak katılmış olan Türk Vatandaşlarına, hayatta bulundukları sürece, vatani hizmet tertibinden, 16 yaşından büyük işçiler için uygulanan 30 günlük net asgarî ücret tutarında aylık bağlanır. Hak sahibinin ölümü halinde bu aylık dul eşe ve %75 oranında bağlanır, ancak dul eşin tekrar evlenmesi halinde kesilir.

MADDE 2- 1005 sayılı Kanuna aşağıdaki ek madde eklenmiştir.

“EK MADDE 2- Milli mücadeleye iştirak eden ve bu sebeple kendilerine İstiklal Madalyası verilmiş bulunan Türk vatandaşları ile 1950 yılında Türk Tugayının Kore'ye ayak bastığı Ekim ayında başlamak ve 1953 yılı Pan-Munjon Ateşkes Anlaşmasına kadar Kore'de fiilen savaşa katılmış olan Türk Vatandaşlarından ve 1974 yılında Temmuz 1 inci ve Ağustos 2 nci Barış Harekâtına Kıbrıs'ta fiilen görev alarak katılmış olan Türk Vatandaşlarından hayatta olanların kendileri, hayatını kaybedenlerin ise dul aylığı bağlanan eşi, dul aylığı bağlanacak eşin olmaması halinde yetim aylığına müstahak çocuklarının tamamının müşterek hakkı olarak bir çocuğu, çocuklarının da olmaması durumunda ana veya babası hakkında bir konut ile sınırlı olmak üzere, 4/7/1934 tarihli ve 2559 sayılı Polis Vazife ve Salahiyet Kanununun ek 9 uncu maddesinin üçüncü fıkrasındaki hüküm uygulanır.

MADDE 3- 1005 sayılı Kanuna aşağıdaki ek madde eklenmiştir.

“EK MADDE 3- Genel, katma ve özel bütçeli kurum ve kuruluşlarla mahalli idareler ve sermayesinin yarısından fazlası kamuya ait olan her nevi teşebbüs veya bağlı ortaklıklar, 657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi memur kadroları ile sözleşmeli personel ve sürekli işçi kadrolarının % 0,5'ini, Milli mücadeleye iştirak eden ve bu sebeple kendilerine İstiklal Madalyası verilmiş bulunan Türk vatandaşları ile 1950 yılında Türk Tugayının Kore'ye ayak bastığı Ekim ayında başlamak ve 1953 yılı Pan-Munjon Ateşkes Anlaşmasına kadar Kore'de fiilen savaşa katılmış olan Türk Vatandaşlarının ve 1974 yılında Temmuz 1 inci ve Ağustos 2 nci Barış Harekâtına Kıbrıs'ta fiilen görev alarak katılmış olan Türk Vatandaşlarının eş veya çocuklarından birisinin, eşi ve çocuğu yoksa kardeşlerinden birisinin istihdamı için ayırmak ve bu fıkra hükümleri çerçevesinde belirlenecek kişileri işe almak veya atamak zorundadırlar.

İçişleri Bakanlığı, yukarıdaki fıkra kapsamına giren kişileri tespit etmek, bunlardan bir işe girmek için istekli olanların nitelikleri ile iş gereklerini göz önüne almak suretiyle, işe alınmaları veya atamalarının yapılması için, durumlarına uygun kadrosu mevcut olan kamu kurum ve kuruluşlarına bildirmekle görevlidir. Bu kişilerin işe alınmaları veya atanmaları sırasında açıktan atama izni alınması gerekmez. Ancak, ilgililerin sınav hariç olmak üzere, kadro veya işin gerektirdiği nitelik, özellik ve şartları taşımaları zorunludur.

Bu maddede belirtilen kişilerin istihdamında takip edilecek usul ve esaslar; Maliye, Milli Savunma, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlıkları ile Devlet Personel Başkanlığı ve İş ve İşçi Bulma Kurumunun görüşleri alınmak suretiyle, İçişleri Bakanlığınca çıkarılacak bir yönetmelikle belirlenir.”

MADDE 4- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.