İş göremez aylıkları ikinci bir cezalandırma mı?

İzmir ÜniversitesiHukuk Fakültesi öğretim üyesi Yrd. Doç. Dr. Meltem Öztürk, iş kazası sonucuengelli hale gelen işçilerin SGK tarafından bağlanan aylıklarla ikinci kezmağdur edildiğini söyledi.

Yaşanan iş kazalarının, sadece işçiler üzerinde yarattığıtravmalarla değil, kazanın ardından bağlanan iş göremezlik geliriyle de büyüksorunlara yol açtığına dikkat çeken İzmir Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretimüyesi Yrd. Doç. Dr. Meltem Öztürk, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve GenelSağlık Sigortası Kanunu ile SGK tarafından iş kazası sonucu engelli hale gelenişçilere bağlanan gelirlerin, doğuştan engelli bireylere devletçe sağlanansosyal yardımlardan bile daha geride kaldığını söyledi.

İş kazaları ve meslek hastalıkları sonucu yüzde 10 ve üzerisürekli iş göremez hale gelen işçilere SGK tarafından bağlanan iş göremezlikgelirinde 01.10.2008’de yürürlüğe giren 5510 sayılı kanun nedeni ile ciddisorunlar yaşandığını belirten Öztürk, şunları kaydetti:

 Eski kanuna göre aylık 749 TL, yeni kanuna göre 187 TL
“506 Sayılı Kanunun 96. Maddesinde yüzde 25 ve üzerindesürekli iş göremez hale gelen sigortalılara SGK tarafından bağlanacakgelirlerde bir alt sınır bulunuyordu. Bu alt sınırın 5510 sayılı Kanunda yeralmaması, kanunun yürürlüğe girdiği 01.10.2008 tarihinden sonra iş kazasıgeçiren sigortalılara bağlanan gelirlerle, bu tarih öncesinde bağlanan gelirlerarasında muazzam bir fark oluşturdu. Örneğin asgari ücretle çalışan bir işçi şuanda iş kazası geçirse ve yüzde 25 oranında sürekli iş göremez hale gelseSGK’dan bağlanacak aylık 187,425 TL olacak. Oysa aynı işçiye 506 Sayılı Kanunagöre gelir bağlanmış olsaydı geliri 749,70 TL olacaktı.” 

Doğuştan engelliyedaha çok destek
İş kazası sonrası SGK tarafından aylık bağlanması nedeni ileişçilerin sosyal yardımlardan da yararlanamadığını hatırlatan Yrd. Doç. Dr.Öztürk, “İş kazası sonucunda bağlanan gelirler çoğu kez muhtaçlık sınırınınaltında kalmakta, sosyal yardımlar sosyal sigortalardan çok daha yüksek maddidestek sağlamaktadır” açıklamasında bulundu. Vakıflar Yönetmeliğinin 73.Maddesi gereğince yüzde 40 ve üzeri engeli bulunan muhtaç kişilere 2014 yılındaaylık olarak 482,10 TL net yardım verildiği bilgisini aktaran Öztürk, bumiktarın, iş kazası sonucunda aynı oranda engelli hale gelen bir işçiye SGK’nınbağladığı aylığın neredeyse 2 katı olduğunu söyledi. Öztürk, “SGK’nın, işkazası geçiren işçiye bağladığı düşük aylık işçinin daha yüksek düzeydekisosyal yardımlardan faydalanmasına engel olmaktadır. Bu tablo iş kazalarınamaruz kalan işçilerde adeta cezalandırıldığı duygusu yaratmaktadır” dedi.

Kusur yok ama yüzde 5kesinti var
5510 sayılı Kanunun 22. Maddesinin sigortalının iş kazasına uğramasında,ağır kusurunun bulunması durumunda gelirinin azaltılabileceğini hükmebağladığını ifade eden Yrd. Doç. Dr. Öztürk, ağır kusuru Sosyal Sigortaİşlemleri Yönetmeliğinin 44. Maddesinin tanımladığını ancak bu tanımda hafifkusurlarda da bulunabilecek unsurlara yer verildiğini ifade etti. Öztürk,“Böylece 2008 yılından sonra bağlanan gelirlerde kusurun hafif olduğu hallerdedahi Kanuna aykırı olarak kusur indirim yapılır hale geldi ve bu indirim gelirmiktarını daha da düşürdü. Tahsis dosyalarının kusur indirimi açısındanincelenmesi gerekmektedir. Kusurun tespitini yapmak SGK’nın görevi olmasınarağmen böyle bir tespitin hiç yapılmadığı durumlarda bile Yönetmelik gereğinceiş göremezlik aylığından yüzde 5 kesinti yapılıyor.” dedi. 

Yeni iş de yok, malulaylığı da
Konunun, söz konusu mağduriyeti yaşayan işçilerin katılımıile 7 Mart’ta, saat 11.00’de İzmir Üniversitesi’nde düzenlenecek konferanstatartışılacağını duyuran Yrd. Doç. Dr. Meltem Öztürk, “Her ne kadarsigortalıların gelirleri kesilmeksizin yeniden çalışma veya malullük aylığıalma imkânı bulunsa da, yapılan istatistikler özellikle iş kazalarının sıklıklaneden olduğu ortopedik engele sahip kişilerin iş bulmada zorlandıklarınıgöstermekte ve çoğunun prim ve sigortalılık süresine ilişkin şartlarısağlayamadığı için malullük aylığına hak kazanamadıkları anlaşılmaktadır”diyerek sözlerini tamamladı.