Manisa - Şehzadeler Ziraat Odası Başkanlığının kuru üzümleilgili yaptığı ve dün bazı gazetelerde yer bulan asılsız iddialarına ilişkin,kamuoyunu bilgilendirme zarureti doğmuştur. Manisa Şehzadeler Ziraat OdasıBaşkanlığı özetle, kuru üzümde rekolte tahmin çalışmalarının piyasayı yanlışyönlendirdiğini, fiyatların bu yüzden düştüğünü ve çiftçinin zarar ettiğiniileri sürmekte ve sorumsuzca kurumlarımızı suçlamaktadır. Bilinmelidir ki;
İzmir Ticaret Borsası koordinatörlüğünde, aralarında ManisaTicaret Borsasının da bulunduğu Kardeş Kurumlarla birlikte ve T.C. Gıda, Tarım ve Hayvancılık BakanlığıKuruluşlarının desteği ile yaklaşık yarım asırdır, üzüm rekoltesi tespitçalışmaları yapılmaktadır. Tarımsal üretim tahminlerinin yapılması; üretici,tüccar, ihracatçı, ithalatçı, sanayici ve tarım politikalarını oluşturan kamubirimleri açısından büyük önem taşımaktadır. Borsalarımızca, rekolte tahminçalışmalarını tarafsızca yürütmek amacıyla tüm kesimlerin temsilcilerininkatılımı ile rekolte tahmin heyetleri oluşturulmakta ve bu çalışmalar hiçbiretki ve manipülasyon altında kalmadan, tamamen objektif ve bilimsel verileredayalı olarak büyük bir özveri ile sürdürülmektedir. Yapılan çalışma, adıüstünde rekolte tahminidir. İklimsel değişimler, hastalık ve zararlılarnedeniyle olağanüstü yıllarda bir miktar sapma gayet normaldir. Üstelik, hasatve hasat sonrası zayiatlar ve üreticinin öz tüketimi ölçülemeyecekparametrelerdir. Ancak bugüne kadar rekolte tahminlerimiz ile gerçekleşmelerarasında iddia edildiği oranda bir sapma hiçbir zaman görülmemiştir.
Ülkemizde üretilençekirdeksiz kuru üzümün iç piyasada tüketimi düşükken ve önemli bir bölümüihraç edilirken, rekolte tahmin çalışmalarının amacı; iç ve dış piyasanınihtiyaç dağılımına göre, üzüme dayalı sanayi ve ticaret erbabı ile üreticininsezon içerisinde gerçekleştirecekleri işlemleri planlayabilmelerinisağlamaktır. Rekoltede en gerçekçi tahmin sonucuna yaklaşmak sektörün tümhalkaları için faydalıdır. Rekolteyiyüksek göstermek iddia edildiği gibi ihracatçının lehine değildir. Tüccar veihracatçı sezonun geneline yayılan talep koşullarına göre pazarlama ve lojistikbağlantılarını sağlıklı bir şekilde yürütebilmek için üretim arzını en gerçekçişekilde bilmek zorundadır. Rekolte az da olsa, çok da olsa artan pazarlamadeneyimimiz ile üzümümüz pazarlanabilmektedir. Ortak meselemiz artık tonajtartışmaları değil kalite ve pazar istikrarı olmalıdır.
Üzüm, Ege Bölgesinde yaklaşık 100 bin üretici ailenin geçimkaynağı, Bölge Ekonomisinin de önemli bir itici gücüdür. Çekirdeksiz Kuru Üzümüretiminin yüzde 80'den fazlası ihraç edildiği için rekabetçi fiyat çokönemlidir. Bu noktada fiyatları baskı altına alan açıklamalar bizzat Manisa -Şehzadeler Ziraat Odası Başkanlığı tarafından yapılmıştır. Ziraat OdasıBaşkanlığı, serbest piyasa kurallarını hiçe sayarak çiftçilere ellerindekiürünü satmamalarını, emanete dökmemelerini tavsiye etmiş ve fiyatın bu yolla 7lirayı bulacağını iddia etmiştir. Bu spekülatif iddia piyasa gerçekleriyleçürüyünce Sayın Sorman kendi kusurunu örtmek için kendince rekolte heyetinivebal altına sokmaya çalışmaktadır.
Peki; üzüm 5 TLseviyesindeyken, Manisa - Şehzadeler Ziraat Odası Başkanlığının;
Üreticilerifiyatlar 6TLye ulaşıncaya kadar ürünlerini satmamaları yönünde uyardıkşeklindeki, 2013 yılının Eylül ayında basına yansıyan açıklamalarıyla, dahayüksek fiyat beklentisine sokulan ve üzümünü bu nedenle bir yıl boyuncasatamayan, ödemeler dengesi bozulan üreticinin yaşadığı sıkıntının vebalini kimödeyecektir!
Yine benzerşekilde basına yansıyan; Üreticilerin üzümlerini depolara kaldırdığını,üreticilerin üzümlerini 6TLye çıktıktan sonra satmaya başlayacaklarınıbelirten açıklamalara karşılık, rekolte tahmini ile gerçekleşen arasındakifarkın hesabını Ziraat Odası Başkanlığının öncelikle kendisine sorması,Kurumsal tutarlılığın öncelikleri arasında olmalıdır!
Ayrıca; 2013-2014Sezonunda, fiyat üzerinde kesinlikle etki gözetmeyen Rekolte çalışmalarındanuzunca bir süre sonra; fiyatların Nisan ayı itibariyle 4 TL eşiğine, Haziranayı itibariyle de 3 TL eşiğine gerilediği dönemde; önceki sezonlarda rekolte vefiyat hesaplamalarında %100 başarı gösterdiklerini iddia eden Ziraat OdasıBaşkanlığı neden analitik bir açıklamada bulunmamıştır. Açıklamada bulunmakiçin yeni sezonun Rekolte Çalışmasını beklemek ve bir önceki sezondakendilerinin rekolte çalışması yapmadığını belirtmek, sahadaki herkesin ürününübildiğini söylemekle yetinmek, kamuoyuna rasyonel bir açıklama getireceknitelikte değildir!
Üzümün değerli olması, üreticimizin kazanması hepimizinarzusudur ancak bir üründe fiyatlar rekabet edemeyecek düzeye gelirse malınızısatamazsınız. Üzümde yaşananlar, tam olarak budur. Türkiye geçen sezon, suniolarak balonlaştırılan fiyatlar yüzünden ihracatta ciddi pazar kayıplarınauğramıştır. Biz 5 TLyi beğenmeyip mal satmazken bu rakamı olumlu bulan İran veAmerika gibi üretici ülkeler bizim pazarımızı almıştır. Konuya alıcılaraçısından baktığımızda da yüksek kalite beklentisi olmayan alıcılar yurt dışıfiyatlarına göre yüksek durumda olan Türkiye üzümü yerine diğer ihracatçıÜlkelere yönelmiştir. Sonuç olarak kalite kriteriyle koruyabildiğimiz pazardaAlıcı İhracatımız 246.000 tondan 176.000 tona gerilemiştir. Aynı kısır döngününbu yıl da yaşatılmak istenmesi kabul edilemez. Bu bir kaybet-kaybet oyunudur.
Rekolte tahmin çalışmalarının üretici aleyhine bir sonuççıkarma kaygısı yoktur. Aksini iddia etmek en hafif ifadesiyle insafsızlıktırve bu yaklaşım Ziraat Odası Başkanlığının deneyim düzeyi ile samimiyetineyakışmamıştır. Bu çalışmalar pek çok kurumun temsilcilerinden oluşan birheyetle yapılmaktadır. Ticaret Borsalarından ibaret olmayan, kurumsal veçoğunluğu konusunda uzman ziraat mühendislerinden oluşan çok katılımlı heyetin,çalışmalarda uyguladığı yöntem teoride ve sahadaki pratikte tamamenaçıklanabilir ve ispatlanabilir bir sisteme dayanmaktadır. Rekolteye etkengörülen sebepler, elde edilen izlenim ve tespitler ise yapılan sondeğerlendirme toplantılarıyla isteyen herkesin incelemesine açık bir raporhaline getirilmektedir.
Bu ülkenin ticaretine güven getiren Asırlık Kurumlar olanBorsalarımızı manipülasyon yapmakla itham etmek büyük bir talihsizliktir.Borsalarımız, alıcıyla satıcının buluştuğu şeffaf piyasalardır.
Dünyada ihracatta bir numara olduğumuz çekirdeksiz kuruüzümde fiyatların şeffaf bir şekilde oluştuğu ve tüm dünyanın referans aldığıbir Kuruma ve işbirliği yaptığı Kurumlara bu tür yakışıksız suçlamalaryöneltmek, en hafif tabiriyle sorumsuzluktur.
Rekolte Heyetine yıllardır bir ya da birkaç temsilci ilekatılarak destek sağlamak ve bildiklerini paylaşmak yerine, yapılan tahminçalışmasının tekniğini sormadan ve 5 yıldır tuttuğu iddia edilen kendiyöntemini açıklamadan Borsalarımızı, kendilerine ait kayıtlardan yoksun biryalanlamanın odağına oturtmak, bir faaliyet üretmeden rekolteyi olduğundandüşük göstermek Üretici Temsilcisi olarak faydalı gibi görülse de, hamasettençok uzak olmayan bu yaklaşım alıcı ülkelerin bu sebeple sezon başında rakipüretici ülkelere yönelmesi, dolayısıyla milli gelir kaybı ve bir sonraki seneyedevreden stok riski anlamına gelmektedir. Bunun vebali büyüktür ve üreticilehine bir açıklaması yoktur.
Sonuç olarak belirtmek gerekirse önümüzdeki süreçte:
Rekolte ile ilgili yersiz tartışmalar yerine bu konudakiişbirliklerini arttırma, üretim kalitesini geliştirme ve markalaşma bilinciniilerletme, arz-talep dengesini esas alan planlı üretim stratejilerini tatbiketme, kimyasal kalıntı barındırmayan ve verimliliği gözeten, çevreye duyarlı vekaynaklarımızı koruyan üretim tekniklerine dönüşümü sağlama; üreticisiyle,tarıma dayalı işletmeleriyle, ihracatçısıyla, tarımla ilgili kurum vekuruluşlarıyla hep birlikte odaklanmamız gereken konular olmalıdır. İlgili tüm Kurumların bu bilinçle hareketetmeleri ve daha gerçekçi kampanyalar veuzun vadeli projeler ile gündeme gelmeye çalışmaları sektörün tüm halkalarıiçin daha kıymetli bir seçenektir.
.jpg)
