Yazı Boyutu:
İzmir Üniversitesi Hukuk Fakültesi öğretim üyeleri Prof. Dr.Merdan Hekimoğlu ve Yrd. Doç. Dr. Meltem Öztürk, Somada hayatını kaybedenişçilerin ailelerine ölüm aylığı bağlanabilmesi için yapılacak yasaldüzenlemenin, iş kazası nedeni ile hayatını kaybeden tüm işçilerin yakınlarınıkapsaması gerektiğini söyledi.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelikin, Somadakimaden faciasında hayatını kaybeden işçilere, 1 gün dahi sigorta pirimi yatmasıhalinde ölüm aylığı bağlanabilmesi için çalışma başlattıklarını açıklamasının,hayatını kaybeden 301 kişinin geride kalan yakınları için olumlu bir yaklaşımolduğunu ifade eden İzmir Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. MerdanHekimoğlu ile İş ve Sosyal Güvenlik Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Yrd.Doç. Dr. Meltem Öztürk, aynı düzenlemenin iş kazası nedeni ile hayatınıkaybeden tüm işçi yakınları için geçerli olması gerektiğini söyledi.
Eşitlik ve hakkaniyetilkeleri yara almamalı
Anayasa Hukuku Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Hekimoğlu, TBMMyedüşen görev, ölüm aylığı konusundaki hak kazandırıcı yasal mutasavverdüzenlemeyi sadece Soma ile sınırlamamak; aksine bu kapsamda yer alan bütünişçiler bakımından genişletmek olmalıdır. Kapsam yönünden eksik yasaldüzenlemenin giderilmesinde esas görev yasama organının olup TBMM müstakbelyasal boşluğu, anayasal eşitlik ilkesinin tam anlamıyla hayata geçirilmesibakımından, aynı hukuksal statüde yer alan herkesi buna dâhil etmek suretiyleşimdiden doldurmak zorundadır. Aksi halde eşitlik ve hakkaniyet ilkelericiddi yara alacaktır dedi.
Prim ve sigortalılıksüresinden kaynaklanan farklı uygulama ortadan kaldırılmalı
Ölüm aylığında aranan şartları Soma için aramamanın bu aylığıuzun vadeli sigorta dalından çıkaracağını da belirten Yrd. Doç. Dr. Öztürk, İşkazası riski aslında işe başlar başlamaz gerçekleşebilecek bir risktir. Aslındagenel bir düzenlemeyle iş kazasına bağlı ölümlerde kısa vadeli sigorta dalındanölüm geliri dışında uzun vadeli sigorta dalından ölüm aylığı bağlanmasına tamamıylason verilmesi düşünülebilir. Ancak ölüm geliri, mevcut düzenlemeye göre ölümgeliri ve ölüm aylığını birlikte alan hak sahiplerine sunulan edimlerindüzeyine çıkartılmalıdır ki sigortalılar bu değişiklikten olumsuz etkilenmesin.Böylelikle iş kazasına bağlı ölümlerde 5 yıllık bekleme süresini dolduran ve primşartına sahip olan sigortalıyla olmayan sigortalının hak sahiplerine aynıdüzeyde edim sunulmuş olur. Bu konuda Almanyadaki iş kazası, meslek hastalığısigortası örnek alınabilir. Sadece Somaya özel düzenleme yapmak ise diğer işkazalarına bağlı ölümlerde yakınlarını kaybedenleri üzebilir. Somada ölenmaden işçisi ile Zonguldakta ölen işçinin bir farkı yok dedi.
2008den önce sakatkalana 800 TL, sonrakine 150 TL aylık
Öztürk ayrıca, yaşanan kaza sonrası sakat kalan madenişçilerinin durumlarına da dikkat çekti. Sürekli işgöremezlik gelirinde 506sayılı kanunda bulunan alt sınırın, 2008de yürürlüğe giren 5510 sayılı kanundaolmamasının yarattığı maddi eşitsizliğe de dikkat çeken Öztürk, İş kazasısonucu aynı iş göremezlik oranına sahip olan bir sigortalı eski uygulama ile800 TL alabilecekken yeni uygulama ile 150 TL aylık alabilmektedir. DolayısıylaSomada sakat kalan işçilere bağlanacak gelirin miktarı da ciddi bir sorundur. Bugelir, devletin engellilere bağladığı aylıklardan bile az olabiliyor. Hazır böylebir düzenleme tartışılırken sürekli işgöremez hale gelenler için 506 sayılıkanunda yer alan alt sınırın yeniden getirilmesi de olumlu bir yaklaşımolacaktır dedi.
Sürekli işgöremezlik geliribağlama sürecinin uzunluğu dikkate alınmalı
Yrd. Doç. Dr. Meltem Öztürk, Somada sakat kalan işçileribekleyen başka bir sorunun da Genel Sağlık Sigortasından (GSS) kaynaklandığınıhatırlattı. Sürekli işgöremezlik geliri almaya hak kazanan sigortalıların GSSndanfaydalanabileceklerini ancak gelir bağlanmasının uzun soluklu bir süreçolduğunu ifade eden Öztürk, Çoğu sigortalı kaza tarihiyle gelir bağlanıncayakadarki süreçte GSSndan faydalanmak için gerekli şartları kaybetmiş olmaktadır.Bu noktada eğer yeni bir düzenleme yapılmazsa Somada sakat kalan işçiler, ancakprimi kendileri karşılamak ve gelir testi yaptırmak gibi yorucu bir sürecitamamlamak suretiyle GSSden faydalanabilecekler dedi.
.jpg)
