Ticari anlaşmazlıklarda kazan-kazan sistemi: Arabuluculuk

- - Düzenleyen: Mehmet Kurt

0
1.041

Yazı Boyutu:

Yazdır

AdaletBakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürlüğü Arabuluculuk Daire Başkanı HakanÖztatar, arabuluculuğun ticari işlemlerde kazan-kazan sistemi olduğunu söyledi.

Ege BölgesiSanayi Odası, Adalet Bakanlığı, TOBB ve Birleşmiş Milletler Kalkınma Programı(UNDP) işbirliğiyle Ticari Uyuşmazlıklarda Arabuluculuk Farkındalık ArtırmaToplantısı düzenledi. Toplantının açılışında konuşan Öztatar, arabuluculuksisteminin "dostane bir çözüm yöntemi" olduğunu kaydetti. Öztatar,geçmişte iki esnaf arasında meydana gelen anlaşmazlığın, başka bir esnafınarabuluculuğuyla çözüldüğünü ve ahilik geleneği olduğunu belirterek,"Arabuluculuk sistemi, Birleşmiş Milletler kayıtlarına göre dünyada160'dan fazla ülkede uygulanan bir sistemdir. ABD'de 50 yıldır, Avrupaülkelerinde ise yaklaşık 40 yıldır uygulanan bir sistemdir" dedi.

Arabuluculuksisteminin, vatandaş uyuşmazlığa düştüğünde dava yoluna gitmeden sorunu çözmeyiamaçladığını ve Türkiye'nin alışık olduğu bir sistem olduğuna işaret edenÖztatar, "Esasen geçmişte bize ait olan bir sistemi yeniden hayatageçirmiş bulunuyoruz. Çünkü arabuluculuk dostane bir şekilde çözümlerüretmenizi sağlıyor. Bu sistem 'mahkemeye gitmeden sorunumu nasılhalledebilirim?' sorusunun cevabıdır. Yani mahkemeye gitmeden sorunlarınçözümünün olabildiğinin göstergesidir. Bu anlamda ABD 50 yıl önce bu hakkıvatandaşına verdiyse artık Türkiye'nin de vatandaşlarına mahkemeye gitmedenkendi aralarında çözüm hakkı sunması zamanı gelmiştir" diye konuştu.

Bu sistemdesürecin gizli yürütüldüğünü vurgulayan Öztatar, şöyle devam etti:"Türkiye'deartık arabuluculuk kurumu fiilen 14 Kasım itibariyle yürürlüğe girmiştir ve şuanda 681 arabulucu çalışmalarına başlamıştır. Hukuk Fakültesi mezunu olup 5yıllık deneyime sahip kişilerin eğitimin ardından girecekleri sınavlarda dabaşarılı olmaları halinde arabulucu olabilecekler. Bu sistemin öncelikle ticariuyuşmazlıklar ile işçi ve işveren arasındaki sorunlarda uygulanacağınıdüşünüyorum. Çünkü ticari uyuşmazlıklarda esnaflar için ticari sır kavramıönemlidir. Bugün bir davaya gittiğinizde duruşmalar aleni olduğundan oradaticari sırların ortaya çıkma durumu vardır. Oysa arabuluculuk süreci gizli birsüreçtir. Gizlilik ihlali halinde ise 6 aya kadar hapis cezası gerektiren birsistemdir."

Arabuluculuksistemi ile hem zamandan hem de paradan tasarruf edildiğini kaydeden Öztatar,sistemde davaların en geç bir hafta içinde çözülebileceğini ifade etti. HakanÖztatar, şöyle konuştu: "Arabuluculuğun en önemli özelliklerinden birisi,her iki tarafın da kazanacağı sonucun çıkmasıdır. Ayrıca ticari işlemlerde işçiile işveren arasındaki bir takım uyuşmazlıklar, çok rahatlıkla dostane şekildeçözülebilecek. İngiltere'de 1,5 milyon hukuk davasının yüzde 3,5'i, yani 50 bindosya Hukuk Mahkemesi'ne gidiyor. Yüzde 96,5'i arabuluculuk çözüm yoluylaçözülüyor. Bu anlamda bakıldığında arabuluculuğun neden önemli olduğunu buradagörüyoruz.

Dizilere de girecek
Hakan Öztatar,arabuluculuk sisteminin toplum tarafından öğrenilip benimsenmesi içinönümüzdeki günlerde dizi senaristleriyle de toplantı yapılıp popüler dizilerdede mesajlar verilmesini isteyeceklerini bildirdi. Öztatarın bu cümlesi üzerinetoplantıya katılanların Karadayı, Kurtlar Vadisi Pusu gibi dizi isimleri söylediğidikkati çekti. Televizyonlarda yayınlanacak kamu spotlarının da hazır olduğunu söyleyenÖztatar, ayrıca PTTye kayıtlı 2.5 milyon posta kutusuna broşür koyacaklarınıifade etti. Öztatar, arabulucular için fotoğraflı sicil oluşturulduğunu, AdaletBakanlığının internet sitesinde yer verilmesi için çalışmaların sürdürüldüğünübildirdi.

Adliyelerdeki yük azalmalı
İzmirCumhuriyet Başsavcısı Hüseyin Baş da, sistemin yeni olmasına rağmenadliyelerdeki iş yükünü azaltacağını ve yargılama süreçlerine olumlu etkisiolacağını ifade etti.
Uyuşmazlıklarınçözümünde arabuluculuğun hukuki zemine oturtulmasının önemli olduğunu belirtenKul, "İzmirde yeni adliye binası açıldıktan 5 yıl sonra yetersiz kalmayabaşladı. Ek bina yapımı için yer arandı, proje hazırlandı. Çünkü şu anda bilekiraladığımız binalar var. Yargının iş yükü hafifletilmezse yapılacak bina dabirkaç yıl içinde yetersiz kalacaktır. Bu çalışmaların hem adalet sistemine hemde hukuk uyuşmazlığı olduğunda adalete ihtiyaç duyan bütün taraflarınbeklentilerine cevap vereceğini umut ediyorum diye konuştu.

Porsuk: Kültürümüzde var
Ege BölgesiSanayi Odası Yönetim Kurulu Üyesi Kamil Porsuk, günümüzde her insan içinzamanın önemli olduğunu vurgularken, Özellikle iş dünyası açısından zamaneşittir paradır. Ticari anlaşmazlıklarda mahkemeye gidecek konular ne yazık kiülkemizde aylarca süreceği için arabuluculuk yöntemine başvurmak sadece buaçıdan bile değerlendirdiğimizde tarafların kazancına olacaktır dedi.

ABDde bileırk, etnik köken ayrımcılığı gibi toplumsal sorunlardan, kiracı-ev sahibi,polis-vatandaş ve hatta aile bireyleri arasındaki anlaşmazlıkların çözümündedahi 50 yıldır arabuluculuk kullanıldığını hatırlatan Kamil Porsuk, Hemenhemen her alanda yaşanan anlaşmazlık yargı sistemini meşgul etmeden bu yöntemleçözüme ulaştırılabiliyorsa biz bu yöntemi neden kullanmayalım ki? Daha kısasürede, belki de daha az ücretle üstelik, her iki tarafın da memnun olabileceğibir anlaşmayı kim istemez ki? Bizim kültürel yapımızda; aile içinde veyaortaklar arasında ve hatta dostlar arasında bir anlaşmazlık halinde hatırlıkişilerin araya girmesi ile birlikte çözülmesi gibi geçmişten gelenalışkanlıklarımız vardır. Bu kültürel özelliğimiz arabuluculuk kavramı ilebüyük uyumluluk göstermektedir. Bu nedenle toplumumuzda uygulanabilirliğininfayda getireceği kanaatindeyim diye konuştu.

Arabuluculuk kucaklaştırır
ErzincanÜniversitesi Medeni Usul ve İcra İflas Hukuku Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Doç.Dr. İbrahim Özbay, arabuluculuk sisteminin yargıya alternatif değil yardımcıolduğuna dikkat çekti. Adaletin gecikmesinin en büyük adaletsizlik olduğunuvurgulayan Doç. Dr. Özbay, şöyle konuştu:Arabuluculuksisteminde hem zamandan hem de yargılama masraflarından tasarruf sağlanır.Ayrıca mahkeme sürecinde taraflar arasındaki ilişkiler zedelenirkenarabuluculuk sisteminde taraflar iş ilişkilerine zarar verecek gereksizdavranışlardan kaçınır, ılımlı çözümlerle ilişkinin devamı sağlanır. İşçi veişveren arasındaki anlaşmazlıklarda arabuluculuk devreye girdiğinde çalışmayaşamına olumlu katkı sağlar, işyerinde huzursuzluktan kaynaklanan verimsizlikçözümlenir. Mahkeme husumetle biter, ihtilaf bitmez, ancak gönüllülük esasınadayanan arabuluculuk kucaklaştırır. Ayrıca arabuluculukta taraflar arasındauzlaşma sağlanamazsa mahkeme yolu açıktır. Dava sürerken bile arabulucuyabaşvurulabilir. Hakim süre tanır, hak kaybı olmaz, deliller kaybolmaz. Taraflarsözleşme ile elde edemedikleri hakları bu sistemle alabilir.

Arabulucunuzu İzmirden seçin
ArabuluculukKurulu Üyesi Hakim Adem Albayrak da, İzmirli arabulucuların sınavdakibaşarısını övdü. Albayrak, Arabuluculuk sınavlarında en başarılı il İzmir.İzmirliler birinci sırada yeraldı. İzmir uzlaşmada da birinci olacak. Taraflarmahkemede hakimin kararına uymak zorundayken arabuluculukta kendi kararlarınıkendileri veriyor. Yani kendi kendilerinin hakimi oluyorlar diye konuştu.