Kadifekale’nin “sır” yolculuğu başladı

İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından yürütülen Kadifekale projesi kapsamında arkeolojik kazı çalışmaları başlatıldı. Araştırma ekibi, “bilinmezliklerle dolu” denilen bölgedeki kazılardan İzmir tarihi açısından önemli bulgular bekliyor.

İzmir Büyükşehir Belediyesi, M.Ö. 334 yılında Pagos Dağı’nda Makedonya Kralı Büyük İskender’in isteği üzerine yaptırılan Kadifekale’nin sur duvarları restorasyonu için Mart ayında başladığı çalışmalara devam ediyor. Kadifekale’de hazırlanacak proje için ölçümler yapan Dokuz Eylül Üniversitesi Arkeoloji Bölümü, bölgede kazı çalışmalarına başladı. Agora Kazı Başkanlığı’nı da yürüten Doç. Dr. Akın Ersoy ve ekibi tarafından başlatılan arkeolojik kazı çalışmaları ile Kadifekale’nin sırlarına doğru yeni bir yolculuk başlatılmış oldu.

       
İç Kale’nin Güney Surları tarafından başlatılan kazı çalışmaları ile ilgili bilgi veren Doç Dr. Akın Ersoy, “Bu çalışmalar İzmir’in arkeolojisine önemli ölçüde hizmet edecek” dedi. 3 yıldır Agora’daki kazı çalışmalarını sürdürdüklerini hatırlatan Doç. Dr. Akın Ersoy, “Agora’da artık kısmen de olsa, nereden ne çıkacağına dair bir fikrimiz oluştu. Ama Kadifekale bizim için ve birçok insan için bilinmezliklerle dolu. Bu anlamda kazı çalışmalarının bize yeni ufuklar ve yeni ışıklar açacağına inanıyoruz” diye konuştu.

Athena Tapınağı
Kazı çalışmalarının sur duvarları boyunca devam edeceği bilgisini veren Ersoy, “Uzun süredir Kadifekale’de kazı çalışması yoktu. Daha önceki çalışmalarla sarnıç ortaya çıkarılmış ama burası İzmir tarihi için çok önemli bir yer. Mescit-Şapel diye adlandırılan sarnıcın Kuzey Doğu tarafında büyük bir ihtimalle Athena Tapınağı olabilir. Kadifekale’nin surları hem Roma döneminde hem de Osmanlı döneminde çeşitli müdahaleler görmüş ve bugüne gelmiş. Biz de çalışmalarımızla bir veri oluşturmak istiyoruz” diye konuştu.

Surlar hayat bulacak
İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından çıkılan proje ihalesi ile Mart ayında başlatılan çalışmalar kapsamında; sanat tarihçisi, malzeme uzmanı, kimya uzmanı, mimar, restorasyon uzmanı gibi pek çok farklı alanda uzmanlaşmış bir ekip surları incelemeye aldı. Bu çalışmalardan sonra hazırlanacak olan projenin tamamlanmasının ardından gerekli onaylar alınarak yapım ihalesine çıkılacağı bildirildi.  “Kadifekale sur duvarlarının rölöve, restitüsyon ve restorasyon projelerinin yaptırılması” işi; teknik ve ayrıntılı olması nedeniyle yaklaşık 1 yıl sürecek.

 Tarihçesi
186 m. yüksekliğindeki Pagos Dağı eteklerinde bir tepe üzerinde bulunan kale, ilk defa MÖ.334 yılında Anadolu’yu Pers egemenliğinden kurtaran Makedonya Kralı Büyük İskender’in (MÖ. 356–323) isteği ile yapıldı. Kale, Roma döneminden sonra Ortaçağ’da Timur orduları tarafından 1402’de tahrip edildi, bunu İzmir’deki 1668 yılında olan deprem izledi. Kale’den günümüze gelebilen az sayıdaki kalıntı ise daha çok Ortaçağ’a ait. Ortaçağ kale duvarlarının altında yapılan araştırmalarda Helenistik döneme (MÖ. 330-MS. 20) ait duvar kalıntıları ile karşılaşıldı. Günümüze gelen kalıntılardan, kalenin moloz taş, kesme taş ve tuğladan yapıldığı anlaşılıyor.

Kadifekale’den günümüze, yalnızca kalenin batısındaki beş kulesi ile güneyindeki duvarlarından bir bölümü kaldı. Bunlara dayanılarak, kalenin uzunluğunun 6 km. olduğu ve sur duvarlarını destekleyen kulelerin 20–35 m. yüksekliğinde olduğu anlaşılıyor. Kalenin bunun dışında kalan doğu ve kuzey kısımları tamamen yıkılmış durumda. Kale içerisinde ise bir dehliz ve bir de su sarnıcı kalıntısı görülüyor.

Kadifekale surlarının bir bölümünün, Çelebi Mehmet tarafından yıktırıldığı biliniyor. Yalnızca Doğu yönündeki surlardaki rektangonal (çok iri taşlar) parçalardan bir iki adedi, Basmane Garı’ndan Tilkilik’e uzanan ve Altınpark’a giden yolun başında bulunuyor.