Yazı Boyutu:
Gediz Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi DekanıProf. Dr. Turan Batar: Türkiye, dünya rezervinin yüzde 72sine sahip olduğuboru işlemek yerine hammadde olarak satarak yılda 500 milyon dolar kazanıyor. Bizdenaldığı boru işleyen bir ABD firmasının yıllık cirosu ise 6 milyar dolar. Madenbizde, kazanç başkasında
Gediz Üniversitesi Mühendislik ve Mimarlık Fakültesi DekanıProf. Dr. Turan Batar, bor madeniyle ilgili çarpıcı bilgiler verdi. İzmirAtatürk Organize Sanayi Bölgesinde üretim yapan sanayicilere konuşan Prof. Dr.Batar, Anadolunun petrolü gözüyle bakılan bordan bizim değil, yabancılarınkazandığına işaret etti.
Aynı zamanda Cevher Hazırlama ve Zenginleştirme DerneğiBaşkanı olan, bor madeniyle ilgili çalışmalarıyla bilinen Prof. Dr. Batar, 864milyon 500 bin tonla dünya rezervinin yüzde 72.1ine sahip olduğumuzu; 2ncisırada 100 milyon tonla Rusyanın, 3üncü sırada ise 80 milyon tonla ABDningeldiğini dile getirdi. Türkiyenin dünyanın en az 250 yıllık bor ihtiyacınıtek başına karşılayabileceğini vurgulayan Gediz Üniversitesi Mühendislik veMimarlık Fakültesi Dekanı şunları söyledi: Bor günümüzde 450 sanayi dalında yaygın olarak kullanılaneşsiz bir cevher. Roket yakıtından nükleer endüstriye, elyaftan fiber optiğe,kozmetikten iletişim araçlarına kadar birçok alanda temel taşı vazifesigörüyor. Özellikle ileri teknoloji ürünlerinin vazgeçilmezi bu maden, ülkemiziçin büyük bir güç kaynağı. Ancak hammadde ve yarı mamul hammadde olarakdünyaya sattığımız için sahip olduğumuz bu gücü ekonomik değere yeterincedönüştüremiyoruz.
Arada uçurum var
Borun hammadde olarak dünya piyasasında yıllık ciro payısadece 1.5 milyar dolar, bor katkılı ürünlerin pazar payı ise 100 milyar dolardiye konuşan Prof. Dr. Turan Batar, sözlerini şöyle sürdürdü: Ülkemiz 1.5milyar dolarlık küçük pastadan pay alıyor. Son 15 yılda bor ihracatından senedeortalama brüt 500 milyon dolar elde edebildik. Çünkü ihraç ettiğimiz yarı mamulborun tonu 300-500 dolar arasında değişiyor. İşlenip yüzey sertleştirmedekullanılan toz bor karbür ya da seramik endüstrisinde değerlendirilen toz bornitrür gibi uç ürünlerin tonu ise 70 bin doları buluyor. Arada işte böyle biruçurum var. Bizim sattığımız cevheri alıp işleyenler bor rezervi zenginiTürkiyeyi katlıyor. Bunun en çarpıcı örneklerinden biri ABDli Owens CorningFirması. Bordan cam elyaf, fiber optik kablo, beyzbol sopası, otomotivde vedeniz araçlarında kullanılan fiber glas gibi ürünler üreterek yılda 6 milyardolardan fazla ciro elde ediyor. Türkiye bordan brüt 500 milyon dolarkazanırken, sadece bir firma tam 12 katı kazanıyor. Bunun gibi daha pek çok yabancıkuruluş var. Ne yazık ki sahip olduğumuz bu zenginliğin tam anlamıyla farkındadeğiliz, bu yüzden de değerlendiremiyoruz. Maden bizde, kazanç başkasında.
Bir de işleyebilsek
Prof. Dr. Batar, Türkiyenin bor politikasını gözdengeçirmesi gerektiğinin altını çizdi, şu önerilerde bulundu: Yurtdışına ham borcevheri satışı en aza indirilmeli. Boru hammadde olarak satmak yerine,ülkemizde işlenerek değerli uç ürünlere dönüştürülmesi sağlamalıyız. İşte ozaman bor sayesinde büyüme hızımız hız kazanır, ekonomik refah seviyemizyükselir. Ulusal Bor Araştırma Enstitüsünün bu yönde çalışmaları var ama henüzticarileşen bir ürün yok ve alınan mesafe beklenen düzeyde değil. Borun katkımalzemesi olarak kullanıldığı katma değeri yüksek ürünler üretilmesi veişlenmesi teşvik edilsin. İlgili tüm kurum ve kuruluşlar da bir an önce hareketegeçirilsin.
.jpg)
