Yazı Boyutu:
Okulların açıldığı şu günlerde Herkes İçin Acil Sağlık Derneği Başkanı Dr. Ülkümen Rodoplu uyardı. Rodoplu'nun uyarısı şöyle:
Önümüzdeki günlerde yeni ders yılı başlayacak. Okullarımızın açılmasıyla birlikte, okul bahçesi, okul binası, koridorlar ve dershanelerde bazı yaralanma ve hastalıklar görülmeye başlayacak.
Herkes İçin Acil Sağlık Derneği olarak bizler en sık karşılaşılabilecek yaralanma olgularını ve ilkyardım girişimlerini kısaca aktarmak istedik:
Bu olguları şöyle sıralayabiliriz:
- Yaralanmalar
- Kesikler
- Burun kanamaları
- Baş yaralanmalar
- Burkulma ve ezikler
- Kırık ve çıkıklar
- Yanıklar
- Bayılma
Yaralanmalar
Yaralanmalarda öncelikle kanama varsa üzerine temiz bir bezle bastırarak kanamayı durdurmak gerekir. Yaranın çevresi temizlenmeli ve temiz bir bez ile kapatılmalıdır.
Kesikler:
Kesilen bölge temiz akar su ile yıkanıp temizlendikten sonra kanayan yere 10 dakika süre ile tampon yapılmalıdır. Kanama bu bası ile durdurulamıyorsa en yakın Acil Servise götürülmelidir.
Burun kanamaları:
Burun kanamalarında, bilinen ve uygulananın aksine kanın genzine dolmaması için, kanaması olan yavrumuz oturtulduktan sonra başı öne doğru eğilmelidir. Daha sonra burun kanatları 10 dakika süreyle sıkılı tutulmalıdır. Kanama böyle durmuyorsa en yakın Acil Servise götürülmelidir. Burun deliklerinden içeri herhangi bir bez, pamuk benzeri madde sokulmamalıdır.
Baş yaralanmaları:
Saçlı deride oluşan yaralanmalarda, yaranın olduğu yer temiz akar su ile temizlendikten sonra yaranın üzerine yine temiz bir bez konarak bir süre baskı uygulanır.
Kafa travmalarında; bilinç kaybı, baş ağrısı ya da dönmesi, bulantı, kusma olup olmadığı mutlaka sorgulanmalı/gözlenmelidir. Bu belirtilerden biri ya da birkaçı varsa yavrumuz zaman yitirmeden en yakın Acil Servise götürülmelidir. Ciddi kafa travmalarında boyunda da hasar olabileceği göz önünde bulundurulmalı ve Acil Servise gidene kadar boyunluk takılmalıdır.
Burkulma ve ezikler:
Burkulma belirtilerine göz atalım:
- Şişme, morarma, hareketle artan ağrı.
Burkulma ve eziklerde ilkyardım:
- Hasarlı yere, temiz bir beze sarılı buz uygulaması yapılır
Kırık ve çıkıklar:
Kırık / çıkık belirtileri:
- Kırığın olduğu yerde şiddetli ağrı
- Şiş ve/veya morarma
- Kırığın olduğu bölgede hareket kısıtlılığı, şekil bozukluğu
- Kırığın olduğu bölgede, cildi dışa doğru iten bir çıkıntı ya da dönme
Kırık ve çıkıklarda ilkyardım:
- Kırığın ya da çıkığın olduğu yerin pozisyonu değiştirilmemelidir
- Açık yara var ise, üzeri kapatılmalıdır
- Acil Servise gitmeden önce kırık bir atel, tahta ya da mukavva ile sabitlenmeli ve sürekli temiz beze sarılmış buz uygulanmalıdır
- Çıkık ise ve askıya alınabilecek bir bölgede ise askıya alınmalıdır.
Yanıklar:
Sıcak su ya da alevle oluşan yanıklarda, yanığa maruz kalan bölge el ayak gibi küçük alanlar ise derhal soğuk suya tutulmalıdır. Böylece kızarıklık, acı ve şişliği geriler. Hızla saat, yüzük, bilezik gibi takılar çıkarılmalıdır.
Daha derin katların yanmasına neden olan 2. ve 3. derece yanıklarda, cilt yüzeyinde su kabarcıkları da oluşmuşsa, yanığın üzeri temiz ve nemli bir bez ile hafifçe kapatılıp en yakın Acil Servise götürülmelidir.
Su kabarcıkları patlatılmadan korunmalıdır.
Bayılma:
Sınav stresi ya da aşırı heyecan bayılmaya neden olabilir.
Bu noktada uyarmak istediğimiz en önemli konu, baygınlık sebebinin sadece psikolojik olmayabileceği; tansiyon, kalp ritm bozuklukları, epilepsi, beyin kanaması, kan şekeri düşmesi gibi çok daha ciddi hastalıkların söz konusu olabileceğidir.
Baygın yavrumuz hemen yerden kaldırılmamalı, düz bir şekilde sırtüstü yatırılmalı ve eğer kusma hali varsa yan çevrilmelidir.
Vücudunda kasılmalar oluyorsa, yakınında bulunan eşyalar hastaya zarar vermemesi için uzaklaştırılmalı ve kesinlikle ağzına bir şey konulmamalıdır.
Hasta yavrumuz ayıldıktan sonra en yakın Acil Servise götürülmelidir.