Sağlık sisteminde düşündüren tablo

Gediz Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekan Yardımcısı Yrd. Doç. Dr. Bekir Türkmen, sağlık sisteminin raporunu hazırladı: Sağlık harcamalarımız OECD ülkelerine göre 2 kat fazla yükseliyor. İlaç tüketimi 8 yılda 500 milyon kutu arttı. İlaçlara senede 15.4 milyar TL ödüyoruz. SGK’nın yükü de yıllık 25.3 milyar TL’den 44.1 milyar TL’ye çıktı.

Gediz Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekan Yardımcısı ve Sosyal Hizmet Bölümü Başkanı Yrd. Doç. Dr. Bekir Türkmen, sağlık sistemimize mercek tuttu. Yrd. Doç. Dr. Türkmen, Türk Akademisi Siyasi Sosyal Stratejik Araştırmalar Vakfı (TASAV) için “Türkiye’de Sağlık Sektörü: Gelişmeler, Sorunlar ve Politika Önerileri” konulu rapor hazırladı.

Yrd. Doç. Dr. Türkmen’in sağlık hizmetlerini tüm yönleriyle ele aldığı, yurtdışındaki uygulamalarla da karşılaştırdığı bilimsel çalışmanın en çarpıcı bölümünü ise sağlık harcamaları oluşturdu. Raporda Türkiye’nin sağlık giderlerinin son 10 yılda OECD (Ekonomik Kalkınma ve İşbirliği Örgütü) üyesi 34 ülke ortalamasından 2 kat fazla arttığına işaret edildi. Bu artışta en büyük pay olarak ise gereksiz tedavi ve ilaç kullanımı gösterildi. Sosyal Güvenlik Kurumu verilerine göre 2008’de 10.7 milyar TL olan ilaç harcamaları, 2012 itibariyle 14.3 milyar TL’ye çıktı. İlaç Endüstrisi İşverenler Sendikası’na (İEİS) göre de bu tutar 2013’te 15.4 milyar TL olarak gerçekleşti. İEİS kayıtları kutu bazındaki artışı da gözler önüne serdi; ilaç pazarı 2005’te 1.28 milyar kutu düzeyinde iken, 2013’te 1.78 milyar kutuya yükseldi. Böylece ilaç tüketimi yılda neredeyse ülke nüfusu kadar 62.5 milyon kutu, 8 yılda da toplam 500 milyon kutu arttı.

Antibiyotikler etkisiz!
Benzer şekilde tedavi harcamaları da 2008-2012 yılları arasında 13.9 milyar TL’den 29.2 milyar TL’ye ulaştı. SGK tarafından finanse edilen yıllık toplam sağlık giderleri bu dönemde 25.3 milyar TL’den 44.1 milyar TL’ye yükseldi.
Yrd. Doç. Dr. Bekir Türkmen, İlaç Takip Sistemi ve bütçe tavanı uygulamasına rağmen ilaç tüketimi ile gereksiz sağlık harcamalarındaki artışın önüne geçilemediğine dikkat çekti. Yrd. Doç. Dr. Türkmen, gereksiz ilaç tüketimi yüzünden uygulanan tedavilerin etkilerinin de giderek azaldığına değindi, “Dünya Sağlık Örgütü, anti mikrobiyal direncine ilişkin raporunda, antibiyotiklerin basit hastalıklara karşı etkisiz kaldığı ülkeler arasında Türkiye’yi dünyada ilk 3’te gösterdi” dedi. Gediz Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dekan Yardımcısı Yrd. Doç. Türkmen, Sağlık Bakanlığı’nın işlevi, planlı kalkınma dönemleri, ulusal ve uluslararası belgeler, nüfus yaşlanma ilişkisi ve hasta yükü gibi konuların da kapsamlı olarak ele alındığı raporda şu önerilerde bulundu:

İşte bunlar yapılmalı
“İlacın akılcı kullanımının sağlanması için sağlık personeli ve halkımız mutlaka bilinçlendirilmeli. İlaç ve tıbbi cihazların kalitesinin, kullanımının ve bunlara yönelik harcamaların etkinliğini kontrol edecek mekanizmalar oluşturulmalı. Uygulamadaki İlaç Takip Sistemi (İTS) ve Reçete Bilgi Sistemi verilerine dayalı risk odaklı yaklaşımlar geliştirilmeli. Gereksiz tetkik, tahlil ve tedavi işlemleri için de buna yol açan sağlık kuruluşları ile hizmet sunucularının sosyal sigorta kapsamı dışına alınması gibi önlemler düşünülebilir. Ayrıca, geri ödeme kapsamında olmayan sağlık hizmetlerinin sağlanması amacıyla tamamlayıcı sağlık sigortacılığının teşvik edilmesi, böylelikle tasarrufların artırılması ve gereksiz tüketimin azaltılması da önem arz ediyor.”