Zeytinyağındaki artış yüzleri güldürmedi

Türkiye zeytinyağı ihracatında 6 sezon sonra kötü gidişe dur dedi. 2005/06 sezonunda 293 milyon 892 bin dolar zeytinyağı ihraç eden Türk zeytinyağı sektörü, sonraki sezonlarda sürekli bir önceki sezondan kötü bir tablo ile karşı karşıya kaldı ve 2010/11 sezonu sonunda 49 milyon 257 bin dolara kadar düştü.

31 Ekim 2012 tarihinde sona eren 2011/12 sezonunda Türk zeytinyağı sektörü 65 milyon 400 bin dolarlık zeytinyağı ihracatı gerçekleştirdi ve geçen sezona göre ihracatını yüzde 33 geliştirdi. Bu başarıya rağmen, 2005/06 sezonu ile karşılaştırıldığında zeytinyağı ihracat pazarlarımızın yüzde 78 oranında daraldığı görülüyor.

 

Türkiye İhracatçılar Meclisi Başkan Vekili ve Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Ali Nedim Güreli, 2007-08 yıllarında Türkiye’de yaşanan kuraklık nedeniyle zeytinyağı sektörünün kaliteli ve ihraç edilebilir hammadde sıkıntısına girdiğini, Türkiye’deki zeytinyağı fiyatlarının dünya fiyatlarının üzerinde seyretmesinin de eklenmesiyle ihracatın durma noktasına geldiğini kaydetti.

 

İhracattaki tıkanıklığı aşmak için ihraç şartıyla zeytinyağı ithalatına izin veren Dahilde İşleme Rejimi kapsamında zeytinyağı ithalat taleplerinin 6 yıldır onay görmemesi nedeniyle Türkiye’nin zeytinyağı ihraç pazarlarının yüzde 80’ini kaybettiklerini ifade eden Güreli, “Türkiye’de zeytinyağı sektöründe iç piyasada işlerinin bozulmasını istemeyen oligopol yapı zeytinyağı ihracatının önünü tıkarken, Türk zeytinyağı üreticisini ve ihracatçısını mağdur etti. Türkiye’de zeytin ağacı varlığı 2000 yılından bu yana yapılan dikimlerle 90 milyondan, 170 milyona ulaştı. Yakın gelecekte oluşacak 500 bin tonun üzerindeki rekolte bu ihracat rakamlarıyla nasıl tüketilecek, o zaman üreticinin büyük emeklerle büyüttüğü zeytin ağaçları ne olacak hep beraber göreceğiz” diye konuştu.

 

Türkiye’de önümüzdeki 4-5 yıllık süreçte zeytinyağı üretiminde oluşacak üretim artışını dünya pazarlarında daha etkin tanıtmak amacıyla Zeytin ve Zeytinyağı Tanıtım Komitesi’ni 2007 yılında kurduklarını hatırlatan Güreli şöyle konuştu: “ZZTK’nın hedef Pazar olarak belirlediği ve tanıtım çalışmaları yaptığı Japonya, Çin, Irak gibi önemli pazarlarda Türk zeytin zeytinyağı ihracatındaki büyük gerilemeye rağmen son derece başarılı sonuçlara ulaştık. İhracattaki düşüş nedeniyle ZZTK’nın bütçesi sınırlı kaldı, bu sınırlı bütçe ile tanıtım çalışmalarımıza devam edeceğiz. Türk üreticisinin büyük ümitlerle diktiği ve gözü gibi baktığı zeytin ağaçlarından geçimini sağlaması gerekiyor. Üretici bu ağaçlardan geçimini sağlayamadığı takdirde geçmişte yaşandığı gibi bu ağaçlar sökülür, zeytin ağaçlarının sökülmemesi için biz üzerimize düşeni yapıyoruz.”

 

Ege Zeytin ve Zeytinyağı İhracatçıları Birliği verilerine göre; Türkiye 01 Kasım 2011 – 31 Ekim 2012 döneminde 19 bin 409 ton zeytinyağı ihracatı karşılığı 65 milyon 400 bin dolar döviz girdisi sağladı. Amerika Birleşik Devletleri, 11 milyon 313 bin dolarlık altınsıvı ihracatıyla en fazla ihracat yapılan ülke oldu. ABD’ye zeytinyağı ihracatı yüzde 229 artış gösterdi.

 

Amerika Birleşik Devletleri’ni 10 milyon 871 bin dolarlık zeytinyağı ihracatı ile Suudi Arabistan izledi. Zeytinyağı ihracatında hedef pazarlar arasında yer alan Japonya’ya ise 7 milyon 556 bin dolarlık altınsıvı gönderildi ve zirvede üçüncü sırada yer aldı. Türkiye, 2011/12 ihracat sezonunda 98 ülkeye zeytinyağı ihraç etmeyi başardı.

 

Türkiye’nin 2011/12 sezonunda ihraç ettiği 19 bin 409 ton’luk zeytinyağının 15 bin 289 ton’u kutulu ihraç edilirken, bin 439 ton’u varilli, 2 bin 680 ton’u dökme olarak ihracata gitti. Kutulu ihracatın ortalama ihraç fiyatı 3.55 Amerikan Doları olurken, varilli ihracatın ortalama fiyatı 2.82 Amerikan Doları, dökme ihracatın ise 2.65 Amerikan Doları oldu.