Portakalı Soydum Başucuma Koydum

Teos’un Bahçesi’nden merhaba,

Hava sıcaklıkları düşerken kış gecelerini düşlemeye başlamanın vaktidir. Soğuk bir kış gecesinde evde dinlendiğimiz hayalini kuralım. Portakalların lezzeti damağımızı şenlendirirken, kabukları ile oynaşan çocuklar bu manzarayı bir üst seviyeye taşısın. Kabuğunu tek parça halinde soyarak mumluk olarak kullanmayı denediniz mi hiç? Tek parça soyamadınız belki ama parçalarını sobanın, radyatörün üzerine koyarak doğal oda parfümü yaptınız mı? Henüz yapmadıysanız bu kış denemenizi öneririm. Portakalın kabuğunda yüksek oranda yer alan uçucu yağ, mum ya da soba gibi ısı kaynaklarının etkisi ile oda içerisine difüze olarak ferah ve sıcacık kokusu ile neşenize neşe katsın.
Kabuğunda yüksek oranda barındırdığı bu hoş kokulu uçucu yağ sayesinde, portakalın meyve olarak tüketiminin yanı sıra yağ üretiminde kullanımı da oldukça yaygındır.

Tatlı portakal yağı olarak da adlandırılan portakal yağı, Citrus sinensis bitkisinin meyvelerinden elde edilir.
Birçok bitki ve meyvenin yağı buhar distilasyonu ile elde edilirken, portakalın yağ oranı kabuğunda daha fazla olduğundan genellikle soğuk sıkım yöntemi tercih edilir. En basit haliyle, kabuklara çok sayıda delik açılarak açığa çıkarılan yağ-su karışımının ayrıştırılması prensibine dayanan bu yöntem, en yaygın üretim şeklidir. Elde edilen yağ, sarımsı turuncudan altın kahverengiye değişen renktedir. Soğuk sıkım yöntemi ile elde edilen yağın buhar distilasyonuna tabi tutularak terpenlerinin uzaklaştırılması işlemi de yapılabilir.
Portakal yağı, portakal kabukları gibi tatlı narenciye kokusuna sahiptir, ancak daha yoğun ve konsantredir. Bu yağ, koku özellikleri ve etken bileşenlerinin etkisi ile lezzet verici maddeler (aromalar), kozmetik, parfüm, kolonya ve temizlik ürünlerindeki kokular (esans) gibi çeşitli endüstriyel amaçların yanı sıra aromaterapik ürünlerde de kullanılır.

Genellikle lavanta, bergamot, limon, adaçayı, mür, sandal ağacı, tarçın kabuğu ve karanfil tomurcuğu yağları ile birlikte kullanılır. Koku tasarımlarında üst ve orta notlarda yer alır.

Portakal yağının başlıca bileşenleri, limonen, citronellol, pinene, β-myrcene gibi maddelerdir ve bu bileşenlerin oranları, elde edildiği portakalların yetiştiği toprak, iklim koşulları ve hasat zamanına göre farklılıklar gösterir. Bu farklılıklar ise koku ve lezzet yapıları açısından çeşitliliğe sebep olur.

Aromaterapide kullanılan portakal yağı, tek başına ya da başka uçucu yağlarla birlikte difüzer ve buhurdanlıklarda kullanıldığında hoş kokusu sıcak bir ortam yaratır. Canlandırıcı, rahatlatıcı, sakinleştirici bir etkiye sahiptir ve nabız hızını azaltmaya yardımcı olur. Portakal yağı ayrıca sabit yağlar içerisinde seyreltilerek aromaterapik masaj uygulamalarında da kullanılır. Kendi koku tasarımlarını yapmak ve bu tasarımlarda portakal yağı kullanmak isteyenler için hatırlatma yapalım. Uçucu yağlar, cilde uygulanmadan önce mutlaka bir taşıyıcı içerisinde seyreltilmelidir. Portakal yağı da kişisel parfüm/kolonya gibi tasarımlarda kullanıldığında seyreltilmesi gerekir. Güvenlik önlemlerine dikkat etmek kaydıyla koku tasarımında kullananlar, deneyimlerini yorumlar bölümüne yazabilirler.

Bir sonraki paylaşımda görüşmek dileğiyle, sağlıkla kalınız.