Stratejik yatırımlara hava ve su kadar ihtiyaç var

 

Ege Bölgesi Sanayi Odası (EBSO), Meslek Komiteleri Ortak Toplantısı'na katılan ve yeni teşvik paketi hakkında İzmirli sanayicileri bilgilendiren Şenel, teşvik paketinde stratejik yatırımların öne çıktığına dikkat çekti.

Teşvik paketinin ana ayağını stratejik yatırımlar yapılması ve bölgesel gelişmişlik farkının giderilmesinin oluşturduğunu ifade eden Şenel, bunun yanında teşvik paketi ele alınırken, Türkiye'nin en önemli sorunu cari açık nedeniyle ara malı üretiminin artırılmasının hedeflendiğini anlattı.

Türkiye ekonomik olarak ne zaman bir sıçrama yaparsa cari açığın arttığının gözlendiğini belirten Şenel, vitesi büyütürken ithalat motorunun da çalıştığını, dolayısıyla yapısal sorunu çözmek gerektiğini dile getirdi. Bu noktada stratejik yatırımların önemine işaret eden Şenel, “Türkiye’nin sıçrama yapabilmesi için stratejik yatırımlara ihtiyacı var. Cari açığı kapatacak bu yatırımlara Türkiye’nin hava kadar, su kadar ihtiyacı var. Bu nedenle bu yatırımlar nerede yapılırsa yapılsın en yüksek teşvik kapsamına aldık. Stratejik yatırımlar yapısal sorunları çözebilecek bir ilaçtır” dedi.

 

İbrahim Şenel, Türkiye'nin ihracat hedefine uyumlu yatırım hamlesi gerçekleştirmesi gerektiğini, dünyada 10  büyük ekonomi içerisinde yeralma hedefi için bir sıçrama yapıp bant değiştirmesi gerektiğini savundu.

Türkiye'nin son 10 yıldaki ekonomik başarısının gelecek politikalarının belirlenmesinde de güven sağladığına ifade eden Şenel, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Sağlanan istikrar ortamında Türkiye, dünyanın taleplerine çok esnek cevap vererek başarısını kanıtlamıştır. Dünyadaki riskleri görmeliyiz. Aynı zamanda, bu tür riskli dönemlerde konjonktürlerin normal zamanlara göre daha fazla fırsatlar sunduğunu da unutmamalıyız. Bu fırsatları ıskalamamak gerekir. Türkiye milli gelirde belli bir noktaya gelmiştir. Bunu kişi başına 25 bin dolar sınırına çıkararak, gelişmekte olan ülke sınırından çıkıp gelişmiş ülke olmalıyız. Dünyada 10 büyük ekonomi içinde yeralma hedefi için bir sıçrama yapıp bant değiştirmemiz gerekiyor. Bunun yolu teknoloji üreten bir ülke olmaktan geçiyor. Başkasının ürettiğini değil, boş alanlarda yeni teknolojiler üretmeliyiz. Stratejik ve Ar-Ge'li yatırımlara, gelişmiş bölgelerin daha fazla ilgi duyması gerekiyor. İzmir gibi gelişmiş illerin ilgileneceği yatırımlar da stratejik, Türkiye'nin sıçramasını sağlayacak Ar-Ge'li yatırımlar olmalı.”

 

Dünyada yaşanan ekonomik gelişmelerin Türkiye'yi etkilediğini anlatan Şenel, “Dünyada 2013 ile ilgili beklentiler henüz olumlu değil. AB'deki pazar daralması Türkiye'nin üretimini, istihdamını ve ihracatını doğrudan etkiliyor. Yeni pazarlar bulma noktasındaki işadamlarımızın gayreti, bu krizin bire bir yansımamasını sağladı. Bu da Türkiye'nin pozitif büyümesinin sürmesini sağladı” diye konuştu.

Teşvik paketinin eksikleri olabileceği, her sorunu çözecek iddiasında olmadıklarını vurgulayan Şenel, teşvik paketinin önemli bir boyutunun da yatırım ortamının iyileştirilmesi olduğunu dile getirdi. Şenel, OSB’ler arasındaki bölge teşvikleriyle ilgili sıkıntıların da ilçe düzeyinde bir çalışma yapılamamasından kaynaklandığını savundu. Teşvik paketinin sihirli değnek olmadığını söyleyen Şenel, “Bu paket KOBİ’lerin derdine deva olmaz. Daha büyük yatırımlar için hazırlandı. KOBİ’lerin derdi finansman. Onun için de Hazine ve SPK’nın çalışmaları var. KOBİ’ler için KOSGEB ve diğer bakanlıkların da destekleri bulunuyor” dedi.

 

Ege Bölgesi Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar, teşvik sisteminin çatısının yatırımı, üretimi, ihracatı ve istihdamı artırarak cari açığı düşüren, yerli üretimi artıran ve yerli malı kullanmayı mecbur eden, buna paralel olarak ithalatı azaltan bir yapı içinde hazırlanmasını sürekli gündemde tuttuklarını söyledi. Yorgancılar, “Dünyanın ilk 10 büyük ekonomisi arasına girmek istiyorsak; işgücü piyasalarındaki katı tutumumuzu, yatırım yapmadaki bürokrasi engelini, mevcut teşvik sisteminin aksayan yönlerini çok iyi analiz etmek durumundayız” dedi.

İzmir’deki 10 OSB’nin toplam 40 milyon metrekare alana sahip olduğunu, bunun 23 milyon metrekaresinin sanayi parseli, 7 milyon metrekaresinin ise boş parsel olarak yatırımcıyı beklediğini anlatan Yorgancılar, teşviklerin bu boş parsellerin dolmasına çözüm olması gerektiğini savundu. Ender Yorgancılar, İzmir’in Kemalpaşa İlçesi’nde bulunan Bağyurdu Organize Sanayi Bölgesi ile Manisa’nın Turgutlu Organize Sanayi Bölgesi ile sınır komşusu olduğuna dikkat çekerek, “Manisa sınırındaki OSB 4. Bölge teşviğinden yararlanırken İzmir’deki OSB’de yatırım yapan sanayici 2. Bölge teşviğinden yararlanıyor. Aliağa Organize Sanayi Bölgesi ile Manisa arasında 10 kilometre var. Siz sanayici olsanız nerede yatırım yaparsınız? Son 3 yılda bini aşkın kişiyi istihdam eden 26 üyemiz, Odamızdan ayrılarak, fabrikalarını Manisa’ya taşıdı. Kayıtdışı ekonomiyi ortadan kaldıracak unsur olan OSB’lere bölge kapsamına bakılmaksızın destek verilmeli” dedi.

Teşvik paketindeki eksikliklere de değinen ve yapılması gerekenler konusunda öneriler getiren Yorgancılar, “Öncelikli yatırımlar açısından EXPO 2020 sürecinde önem taşıyan sağlık turizmi de desteklenmeli. Cari açık rakamının yüzde 70’i, toplam ithalatın yüzde 21’inin kaynaklandığı enerji aynı zamanda sanayimizin en önemli girdilerinin başında geliyor. Bu nedenle enerji desteğinin yeniden değerlendirilmesi önemli” diye konuştu.

İzmir’in 2011 yılı işsizlik oranında yüzde 14,7 ile birinci sırada olduğunu hatırlatan Yorgancılar, şöyle bir öneride bulundu: “Çek Cumhuriyeti; yerel işsizlik oranının ülke işsizlik oranından yüzde 50 fazla olduğu illere, yaratılan her bir istihdam için nakit desteğinde bulunuyor. Benzer bir uygulama neden İzmir ve benzeri iller için olmasın?”

Ender Yorgancılar, konuşmasında ayrıca ekonomik darboğazda olan BMC’nin yan sanayiye ve çalışanlarına para ödeyemediğini, savunma sanayine de üretim yapan, önemli bir teknoloji ve istihdam olanağı yaratan bu kurum için BMC yetkilileri ile hükümet yetkililerinin görüşerek sorunların çözülmesini istedi.

Toplantıya Ekonomi Bakanlığı Yatırım Teşvik ve Yabancı Sermaye Genel Müdür Yardımcısı Yurdal Şahin ile uzman Mehmet Güven Aksu da katılarak sanayicilerin sorularını yanıtladı.

 

1. KOBİ ağırlıklı bir yapıda, azami 1 milyon TL’lik yatırım şartı, üyelerimiz açısından yüksek bulunmuştur.

2. Ekonomi Bakanımız Zafer Çağlayan tarafından açıklanan; atıl durumda olan hazır fabrika ve bina alanlarının teşvik sistemi kapsamına alınması yönünde detaylara ulaşılamamaktadır.

3. Teşvik Belgesi Tamamlama Raporu, Hazine tarafından yapılıyorsa, yeminli mali müşavir onayı istenmiyorken, EBSO tarafından hazırlanan raporun onayında zorunlu tutulan yeminli mali müşavir hususu firmanın maliyetini artırmaktadır.

 

•En azından sınır illerdeki OSB’ler aynı oran ve desteklerden faydalanmalı.

•4562 Sayılı Kanun ve Uygulama Yönetmeliği gereğince OSB’lere tanınan sürelerden; «proje çizim süresi» I. Bölge’de 1 seneden 2 seneye, «inşaat yapım süresi» de, 2 seneden 4 seneye çıkarılmalı.

 

•Minimum 50 milyon TL yatırım ve istenen kriterler oldukça yüksektir. Özellikle kümelenmeyi teşvik etmek istiyorsak ilgili sektörlerin yoğunlaştığı illerde teşvik sınırı daha makul seviyelere çekilmeli. (İzmir’de, demir çelik, petrokimya vb.)

•Stratejik yatırım başlığının eklenmesiyle, büyük ölçekli yatırımların miktarı düşürülse de, KOBİ’lerin teşviklere ulaşımı kolaylaştırılmalı.

 

•EXPO 2020 sürecinde önem taşıyan sağlık turizmi de desteklenmeli.

•Savunma Sanayi yatırımlarında minimum ücret indirilmeli.

 

•Cari açık rakamının yüzde 70’i, toplam ithalatın yüzde 21’inin kaynaklandığı enerji aynı zamanda sanayimizin en önemli girdilerinin başında gelmektedir. Bu nedenle enerji desteğinin yeniden değerlendirilmesi önemlidir.